Ticaret Açığı: Yeniden Dengelenme Sürüyor (ANALİZ)

Mart ayında beklentiler doğrultusunda 7.34 milyar dolar olarak açıklanan dış ticaret açığı aynı zamanda geçen yılın aynı ayına göre de önemli ölçüde daralmaya işaret ediyordu. Mart ayında ihracat yıllık %12’yi aşan bir artışla yeni bir rekor kırarken, ithalat ise geçen yıla göre %5 daraldı. Ancak, mevsimsellikten arındırılmış veri Mart ayında açığın yeniden artışa geçtiğini de gösteriyor. Cari açığın yıllık bazda 2.5-3 milyar dolar gerileyeceği beklentisi hakim.

İhracatta piyasaların tahminini aşan verinin başlıca nedeni altın ve mücevherat dış satışlarında patlama. Ama nerden bakılırsa bakılsın zayıf bir AB konjünktüründe ihracatçıların performansı alkışlanmaya değer. İthalat cephesinde ise sermaye malı alımlarında %5 gerileme gözlenirken, tüketim malları ithalatı tamamen çöktü. İç talep Mart ayında umulandan daha zayıf çıkarken, yeniden dengelenme dediğimiz, ihracat büyümesine dayalı ivmenin bir süre daha devam edeceğini de anımsattı.

Ancak, Mart ayı verileri mevsimsellikten arındırıldığında, ihracatın bir önceki aya göre yatay kalırken, ithalatın ise %4 kadar arttığı da göz önüne alınmalı.

Türkiye ekonomiyi dışsal şoklara karşı kırılgan kılan cari açık belasından kurtuluyor mu? Bir kez daha tekrarlıyoruz, elimizdeki veriler bu soruya EVET cevabı vermeye yeterli değil. Kafa karışıklığımızın bir dizi nedeni var. Birincisi, petrol ve diğer enerji kalemlerenin ödemeler dengesine yansıma hızına karar veremiyoruz. Zaten petrol fiyatları konusunda konsensus da zayıf. Biz yılın ikinci yarısında artış bekliyoruz, başkaları ise yatay bir seyir.

İkinci neden, veriler ekonominin muhtemelen en zayıf olduğu ve çok karlı geçen bir kışın alışveriş trendlerini saptırdığı bir döneme ait. Üçüncü neden ise TCMB’nin politikaları. Ek parasal sıkılaştırma büyümeyi baskı altında tutarak ithalatı da azaltacaktır. Buna karşın, TL’nin değerinin nerdeyse sabitlenmesi, zaman içinde ihracatçının rekabat gücünü azaltacağı için dış ticatet açığı üstünde olumsuz etki yapabilir.

En sonunda, yeniden dengelenmenin gerçekleşmesi için ekonomiden somut büyüme sinyalleri gelirken dış ticarat açığın daralması, ya da ekonomideki büyüme oranından daha az genişlemesi gerekir. Henüz o noktada değiliz, ancak bir kaç ay daha yıllık bazda dış ticaret açığı ve cari açığın daralacağı tezine de katılıyoruz.

Atilla Yeşilada

Twitter: @AtillaYesilada1