Yatırımcı Psikolojisi: Çarpık Düşünce – 2

İşlem kararı verirken traderların karşılaştığı sorunları aktarabilmek adına hazırladığımız hikâyenin 1. Bölümünde, trader’ın EURUSD paritesinde açmış olduğu işlemler ve bu işlemlerin sonuçlarını incelemiştik. Bu bölümde, trader’ın mevcut zararlı işlemlerle başa çıkmak ve sermayesini kurtarmak için önemli bir mücadele verdiğini göreceksiniz.

Peki, trader sermayesini kurtarabilecek mi?

Bu sorunun cevabı için hikâyenin kalan bölümlerini inceleyebilirsiniz. Eğer ilk bölümü hatırlamıyorsanız, bundan sonraki strateji planlamasında sonuç odaklı düşünme ihtimali zayıflayabilir. Bu nedenle de yeni bölüme geçmeden önce bir önceki bölümü tekrar incelemeniz önem arz etmektedir. Hikâyenin birinci bölümünü incelemek için tıklayınız.

Bölüm-2 Sermayemi Nasıl Kurtarırım?

Hedge pozisyonunu açtıktan sonra mevcut zarar miktarı nedeniyle sermayesini kaybedeceğine inanarak iyice paniğe kapılan trader, bu durumu kurtarabilmenin yollarını arar. Bu aşamada kendisi ile ilgilenen hesap uzmanından yardım ister. Hesap uzmanı, öncelikle marjin seviyesinin biraz daha rahatlayabilmesi için sermayeye eklemeler gerçekleştirmesini, daha sonra da mevcut pozisyonlarda güncellemelerin yapılabileceğini ifade eder. Hesabına 20.000$ daha ilave eden traderın sermayesi 40.000$, zararı ise 15.100$ olarak kaydedilmiştir. Bu arada EURUSD paritesi gün içi makro-ekonomik verilerin etkisi ile 1.1245 seviyesinden başlattığı satıcılı seyrini 1.1160’a kadar taşıdı ve haftayı 1.1180’de kapattı.

Birinci bölümde EURUSD ile ilgili teknik beklentiyi hatırlarsak, 1.1215 seviyesi düşüş trendinin üst noktası olarak önemli bir bariyer olarak kaydedilmişti. Parite her ne kadar bu bariyer üzerine çıkarak 1.1255 seviyesini test etse de gerek günlük gerekse haftalık kapanışını bu seviye üzerinde gerçekleştiremedi. Bu düşünce, trader’ın mevcut düşüş trendi sonlanmadı şeklindeki stratejisinin güçlenmesini sağladı ve Pazar gecesi piyasa açılışında 1.1185 seviyesinden 3 LOT ALIŞ pozisyonunu kapattı. 3 lot alıştan elde etmiş olduğu -1.800$ zarar sonrasında sermayesi 38.200$, totaldeki zararı ise 13.300$ olarak güncellenmiştir.

Açık pozisyonları incelersek;

• 1.0820 seviyesinden 1 Lot Satış,
• 1.0880 seviyesinden 1 Lot Satış,
• 1.0960 seviyesinden 1 Lot Satış,
• 1.1100 seviyesinden 3 Lot Satış,
• 1.1245 seviyesinden 3 Lot Alış,

Trader, yeni haftanın ilk gününe pozitif bir başlangıç yapsa da bu hafta gerek Euro gerekse ABD bölgesinden gelecek makro-ekonomik veriler nedeniyle tedirgindir. Özellikle de Perşembe ve Cuma günü piyasanın makro-ekonomik anlamda yoğun olması, mevcut tedirginliğin daha da artmasını sağlamıştır.

Haftanın en dikkat çeken verilerini not alan trader, özellikle son iki işlem gününe kadar mevcut zararın en aza inmesini ya da kara geçmesini ümit etmektedir. Her ne kadar Perşembe ve Cuma günkü beklentiler paritenin düşüş yönlü stratejisine destek olsa da olası sürpriz kararlardan etkilenmemesi adına ilk üç günlük performansın çok daha üst düzeyde olmasını istemektedir.

Haftanın ilk işlem gününde açılışla birlikte paritenin aşağı yönlü baskılarına devam ettiğini görmekteyiz. ABD seansı açılışına kadarki süreçte 1.1215 – 1.1150 aralığında sakinliğini koruyan parite, ABD seansı açılışı sonrasında olumlu sonuçlanan ISM İmalat Endeksi ile birlikte 1.1150 altına sarkarak 1.1090 seviyesini test etmiş ve günü 1.1120’de kapatmıştır. 1.1215 altında günlük kapanış kaydederek satış baskısının devam edeceğini düşünen trader, üst bölgede açmış olduğu 3 lot’luk alış pozisyonunu kapatarak sadece satış tarafında bekleme kararı alır. 1.1120’de pozisyonunu kapatan trader, 3.750$’lık zarara daha katlanır ve sermayesi 34.450$’a geriler. Mevcut satış zararları 7.600$’a gerilese de alış pozisyonlarından yaklaşık 5.550$ zarar elde ederek sermayenin 40.000$’dan 34.450$’a gerilemesine neden olur.

Haftanın ikinci işlem gününde Euro bölgesinden PPI ve ABD bölgesinden Fabrika Siparişleri verisi sonuçları beklenti doğrultusunda gerçekleştiği için veri bazlı bir etki kaydedilmedi. Ancak Dolar Endeksinin tepki satışlarına maruz kalması, EURUSD paritesinin 1.1185’ kadar yükselmesini sağladı ve günü 1.1185’de kapattı. (Sermaye miktarı 34.450, güncel zarar 11.500$)

Haftanın üçüncü işlem gününde piyasalar ABD’den gelecek olan verilere odaklanırken, sadece satış pozisyonları olan trader, özellikle olumlu ABD veri sonucu ile zararının azalmasına ilişkin düşünce ile veri sonuçlarını beklemektedir. Tam da tahmin ettiği gibi ABD’den gelen olumlu veriler, EURUSD paritesinin 1.1185’den 1.1090’a kadar gerilemesine katkı sağladı ve günü 1.1120’de kapattı.

Tedirginlik hat safhada!

Finansal piyasaların merakla beklediği son iki işlem günündeyiz. EURUSD paritesi 1.1120 seviyesinde ve bugün ECB Başkanı Draghi’nin açıklamaları, yarın da ABD’den gelecek Tarım Dışı İstihdam verisi sonuçları, mevcut satış pozisyonları için hayati bir önem taşımaktadır. Trader her ne kadar aşağı yönlü baskıların devam edeceği beklentisi içerisinde düşüncesini sürdürse de 6 lotluk satış pozisyonlarına ek olarak 1.1120 seviyesinden 3 LOT ALIŞ pozisyonu açarak riskinin bir miktarını HEDGE yapmak ister.

Pozisyonları tekrar incelersek;

• 1.0820 seviyesinden 1 Lot Satış,
• 1.0880 seviyesinden 1 Lot Satış,
• 1.0960 seviyesinden 1 Lot Satış,
• 1.1100 seviyesinden 3 Lot Satış,
• 1.1120 seviyesinden 3 Lot Alış

İşlemleri ile ilgili son durumu paylaşacak olursak, (EURUSD 1.1120’de) sermaye miktarı 34.450$, zarar miktarı ise 7.600$ olarak kaydedilmiştir.

ECB Başkanı Draghi; “Varlık alım programını Eylül 2016’dan öteye taşıyabiliriz”

Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Draghi, bugünkü basın açıklamasında Eylül 2016’da bitmesi beklenilen varlık alım programının mevcut ekonomik şartlara bağlı kalacak şekilde daha ileriki aylara hatta yıllara ertelenebileceğinin sinyallerini verdi. Draghi’nin bu söylemleri sonrasında EURUSD paritesi 1.1120’den 1.0900’a kadar geriledi ve günü 1.0950’den kapattı.

Haftanın son işlem gününe geldiğimizde mevcut satış pozisyonlardaki zararın azaldığını ve motivasyonunun daha da düzeldiğini gören trader, TDI verisi sonucunu daha pozitif bir düşünce ile izler. Özellikle olumlu bir beklentinin ön planda olduğu bir veri ile mevcut düşüşlerinden kazanç elde etme stratejisi ön plandayken, bu düşüncenin değişmesini sağlayan 3 lot’luk ALIŞ pozisyonuna bir müdahale gerçekleştirip gerçekleştirmeme konusunda kararsız kalmaktadır. Bu nedenle de TDI verisi açıklandığı an olası müdahale için tetikte beklemektedir. (EURUSD paritesi TDI verisi öncesinde 1.0980 seviyesinde seyrini sürdürmektedir)

Açıklanan BeklentiÖnceki

Tarım Dışı İstihdam 210K 242K 222K

Merakla beklenilen TDI verisinin sonucu açıklandı. 242K beklenti içerisindeyken 210K gelen TDI verisi, ilk etapta EURUSD paritesinin 1.1080 seviyesine kadar yükselmesini sağladı. Trader, verinin kötü gelmesi nedeniyle artık yukarı yönlü çıkış devam edecektir düşüncesi ile mevcut zararını sabitlemek adına 1.1050 seviyesinden 3 Lot ALIŞ pozisyonu açar. Ancak her ne kadar veri olumsuz sonuçlansa da 200K üzeri gelen TDI verisi, FED’in Eylül ayında gerçekleştireceği toplantıda faiz artırımı konusunun masada kalmasını sağlamaktadır. Bu düşünceyi yorumlayamayan trader, paritenin mevcut yükselişlerini sınırlandırması ve ciddi bir düşüş kaydetmesine anlam veremez. Böylelikle zararı sabitleme düşüncesi teorik anlamda başarılı olsa da mevcut pozisyonlara müdahale etme açısından psikolojik bir negatifliğin oluşumuna katkı sağlamıştır. EURUSD paritesi, 1.1080 seviyesinden başlattığı satıcılı seyrini gün içerisinde 1.0900 seviyesine kadar taşır ve haftayı 1.0920 seviyesinden kapatır.

Trader, veri sonu ile birlikte açmış olduğu 3 lot alış pozisyonunun artık gereksiz olduğunu düşünmesi nedeniyle piyasa kapanışı öncesinde 1.0950 seviyesinden pozisyonunu kapatır ve 3.000$ zarara katlanır. Böylelikle 34.450$ sermayesi 31.450$’a gerilemiştir.

Yeni bir haftayı sonlandırdığımızda trader’ın pozisyon durumu ve mevcut bakiye hesaplamasını incelediğimizde,

• 1.0820 seviyesinden 1 Lot Satış,
• 1.0880 seviyesinden 1 Lot Satış,
• 1.0960 seviyesinden 1 Lot Satış,
• 1.1100 seviyesinden 3 Lot Satış,
• 1.1120 seviyesinden 3 Lot Alış

İşlemleri ile ilgili son durumu paylaşacak olursak, (EURUSD 1.0920 seviyesinde) sermaye miktarı 31.450$, zarar miktarı ise 1.600$ olarak kaydedilmiştir.

Hafta sonu Çin müdahalesi, işleri alt-üst etti!

Çin Merkez Bankasının ülke para biriminin değerini düşürmek amaçlı hafta sonu gerçekleştirdiği devalüasyon açıklaması, finansal varlıkların piyasa açılışında önemli boşluklar (GAP) oluşturmasını sağladı. EURUSD paritesi 1.0920 seviyesinde haftayı kapattıktan sonra yeni haftayı 1.1000 seviyesinden açtı. Çin Merkez Bankasının ülke para biriminin değerini düşürmesi için müdahalesine gün içerisinde de devam etmesi, Dolar Endeksinde önemli geri çekilmelerin oluşmasına, dolayısıyla da EURUSD paritesinin gün içi 1.1200 seviyesine kadar yükselmesine neden oldu. Bu müdahale nedeniyle paritede yükselişlerin devam edeceğini düşünen yatırımcı 1.1100 seviyesindeyken 1.0820 ve 1.0880 seviyesinden gerçekleştirdiği 1’er lot’luk SATIŞ pozisyonlarını kapatır. Bu işlemleri kapatması nedeniyle 5.000$ zarara katlanan trader, sermayesini 31.450$’dan 26.450$’a geriletir.

Haftanın ikinci işlem gününde Çin’in müdahalesi ile birlikte piyasalarda yaşanılan sert etkinin devam ettiğini görmekteyiz. Dolar Endeksindeki değer kayıpları ile birlikte yükselişini sürdüren EURUSD paritesi, gün içerisinde daha önceki zirve noktası olan 1.1255 seviyesi üzerine sarkarak 1.1300 seviyesine ulaştı ve günü 1.1290 seviyesinde kapattı.

1.1215 seviyesi, düşüş trendinin üst noktası olarak önemli bir bariyerdi ve bu seviye altında devam eden günlük kapanış nedeniyle paritedeki düşüşlere olan inancımız güçlüydü. Ancak Çin müdahalesi nedeniyle paritenin ilgili seviye üzerinde günlük kapanış gerçekleştirmesi, trader’ın mevcut düşüncesinin değişmesine neden oldu. Bu nedenle de haftanın üçüncü işlem gününde 1.1280 seviyesinde seyrini sürdüren paritedeki tüm satış pozisyonlarını elden çıkartır ve sadece 1.1120 seviyesindeki 3 lot alış pozisyonu ile seyrine devam eder. (1.1100 seviyesinden 3 lot satış ve 1.0960 seviyesinden 1 lot satış)

Mevcut pozisyonlar elden çıkartıldığı zaman işlemleri ile ilgili son durumu paylaşacak olursak, (EURUSD 1.1280 seviyesinde) sermaye miktarı 17.850$, kar miktarı ise 4.800$ olarak kaydedilmiştir.

Haftanın dördüncü ve son işlem günü makro-ekonomik anlamda zayıf olsa da Çin’in piyasa üzerindeki etkisi Avrupa ve ABD borsaları üzerinde önemli düşüşlerin sürmesine katkı sağlamıştır. Dolar Endeksindeki aşağı yönlü baskı ile yukarı yönlü çıkışlarını sürdüren parite, mevcut yükselişlerini 200 günlük üssel hareketli ortalamaya (1.1530) kadar sürdürür ve haftayı 1.1430 seviyesinden kapatır. Trader, 1.1120 seviyesinden gerçekleştirmiş olduğu 3 Lot’luk Alış pozisyonunu 1.1480 seviyesinden kapatarak hesabındaki son işlemini de böylelikle elden çıkartmış olur. Son işlemden elde etmiş olduğu 10.800$ kar ile sermayesini 17.850$’dan 28.650$’a yükselterek tüm pozisyonları kapatmayı başarmıştır.

Trader, son iki haftalık süreç içerisinde makro-ekonomik verilerin piyasa üzerindeki etkisi nedeniyle oldukça zorlandı. Mevcut etkilerin işlem stratejileri üzerindeki oynaklığı, trader’ın tecrübe kazanmasına katkı sağlasa da para kaybının önüne geçilememiştir. Özellikle de yatırılan toplam sermaye miktarı ve şuan ki mevcut bakiye dikkate alındığında, başarısız bir süreç geçirdiğini görebiliriz. Ancak bu başarısızlığa rağmen sermayenin tümüyle kaybedilmemiş olması, trader’ın bundan sonraki gelişimi açısından önem arz ettiğini söyleyebiliriz.

Bir sonraki bölümde, trader’ın son iki hafta içerisinde gerçekleştirdiği işlem yönetimi ve sonuçları üzerinde durarak mevcut hatalar ve bu hatalardan çıkarılacak dersler üzerinde duracağız.

Kudret AYYILDIR
Başanalist